Piotr z Żernik zapewne h. Dryja (zm. 1445), kasztelan kaliski. Pisał się z Żernik koło Janowca w pow. kcyńskim. W r. 1410 lub w 1411 P. otrzymał urząd chorążego kaliskiego. Jako chorąży zasiadał często na sądach, szczególnie w Gnieźnie, jak również i w innych siedzibach powiatów woj. kaliskiego. Uczestniczył też dość często w sądach rozjemczych. Latem 1428 postąpił na kasztelanię kaliską. Jako kasztelan bywał nadal na sądach, świadkował na przywileju i gwarancjach jedlneńskich (1430), gwarantował akt nadania W. Księstwa Lit. Zygmuntowi Kiejstutowiczowi (1434) i dokument pokoju brzeskiego podpisanego z Krzyżakami w r. 1435.
Oprócz Żernik (mających w 1. poł. XV w. status miasteczka) P. posiadał wsie: Gozdanin koło Gębic, Karniszewo koło Kłecka (w r. 1413 toczył spory o tamtejsze dziesięciny), wreszcie części w Łopiennie (w r. 1443 sprzedał tam 4,5 łana, a w r. 1445 sprzedał czynsz z dalszych 2 łanów). O niewysokiej kondycji majątkowej P-a świadczy też zapis w r. 1438 posagu i wiana nie znanej nam bliżej żonie – Marcie: 100 kóp groszy oprawionych na Karniszewie, częściach w Łopiennie, dwu jatkach w Żernikach i trzeciej miarze z młyna Brzoza.
P. zmarł wiosną 1445, jego córka Małgorzata wyszła przed r. 1456 za późniejszego kanclerza kor. Jakuba Dembińskiego (zob.). Synami P-a byli Jan (w r. 1463 tenutariusz Ujścia) i Andrzej, dziedziczący potem w Żernikach, a może także i Mikołaj, syn Piotra z Żernik, zapisany w r. 1422 na Uniw. Krak. Córka (wnuczka?) Jana – Małgorzata – wydana za mąż za Wojciecha Padniewskiego, była matką późniejszego bpa krakowskiego Filipa Padniewskiego (zob.).
Paprocki, s. 308 (błędna informacja o Padniewskiej); Gąsiorowski, Urzędnicy wpol.; – Kiryk F., Jakub z Dębna na tle wewnętrznej i zagranicznej polityki Kazimierza Jagiellończyka, Wr. 1967 s. 55; – Acta capitulorum, I, II; Akta Unii; Album stud. Univ. Crac., I 54; Cod. epist. saec. XV, II; Cod. Pol., I 176; Kod. Wpol., V; Łaski, Liber benef., I 330; Wielkopolskie roty sądowe XIV–XV wieku, Wyd. H. Kowalewicz i W. Kuraszkiewicz, II nr 332, 432; Vol. leg., I 127; – Arch. Archidiec. w Gnieźnie: A Cons. A. 17, k. 119; Arch. Państw. w Kr.: Terr. Crac., t. 4 s. 110; Arch. Państw. w P.: księgi Poznań Gr. 1 k. 10, 90v., Poznań Gr. 2 k. 66, 97v., Poznań Gr. 13 k. 88v. (Padniewska), księga Kr. 1 k. 42; – Pracownia Słownika Hist.-Geogr. Średniowiecznej Polski IH PAN w P.: Kartoteka.
Antoni Gąsiorowski